مسئله خلاق شدن و به دست آوردن خلاقیت از مسئله افزایش خلاقیت جداست و هر کدام از آنها راهکارهای متفاوتی دارد. در مطالب قبلی مسئله چگونه خلاق شویم با ذکر مثال و راهکارهای علمی معرفی کردیم. این راهکارها بسیار ساده هستند و بیشتر به تلاشهای شخصی و به کار بردن الگوهای رفتاری وابسته هستند. اما اگر شما هم به دنبال پاسخ به سؤال چگونه خلاقیت خود را افزایش دهیم هستید، ما برای این سؤال پاسخ مناسبی پیدا کردهایم. از جمله راهکارهای افزایش خلاقیت میتوانید موارد زیر را امتحان کنید:
تزئین و آراستن دیوار با روشها و ابزارهای قدیمی، قراردادن پوسترهای بزرگ مربوط به طراحان مورد علاقه، برش دادن صفحات یک کاتالوگ رنگی و چسباندن آنها به دیوار، پیدا کردن موسیقیهایی که به شما الهام بخش هستند و منحرف کردن نور با کمک کاغذهای رنگی و معمولی همگی روشهایی هستند که به نوعی برای الهام گرفتن شما و افزایش خلاقیت مناسب هستند. اما اگر دیوارها را با کاغذ بپوشانید و خودتان فرچه و رنگ بردارید و آن را رنگ آمیزی کنید.
واقعیت این است که تزیین محیط کاری با گل و هر ایده جذاب دیگری باعث میشود تا ایدههای جدید شما به میزان ۱۵ درصد افزایش یابد. (راجر اولریچ، Ph.D.، Behavioural Scientist، دانشگاه تگزاس A & M، ۲۰۰۴)
تکنیک چرا، چرا و چرا؟ یکی از بهترین راهکارهایی است که شما میتوانید چندین بار از آن استفاده کنید تا برای بخشهای ناشناخته مشکل خود به پاسخ برسید. به عنوان مثال شما به دنبال ایجاد یک تبلیغات هستید. چرا تبلیغات میکنید؟ زیرا به آن نیاز دارید. چه چیزی باعث جالب شدن محصول شما میشود؟ این یک محصول درخشان در تاریکی است. چرا این محصول در تاریکی میدرخشد؟ زیرا (:) ادامه دادن این روند به شکل ناگهانی شما را وارد حجم وسیعی از اطلاعات میکند و طبیعتاً نتیجه نهایی آن افزایش خلاقیت شماست.
تا به حال سابقه رنگ آمیزی را داشتهاید؟ همه آنها را با هم مخلوط کنید و سعی کنید که چیزی را رنگ آمیزی کنید. یا حتی سعی کنید یک تصویر جدید طراحی کنید. به صورت ناخودآگاه اشیاء مختلف را با دست باز طراحی کنید و سعی کنید که تفاوت آنها را تشخیص دهید. اگر میتوانید یک تصویر را به چند تکه تقسیم کنید و سعی کنید آنها را به روش دیگر کنار یکدیگر قرار دهید. این تفاوت در جای گیری و تفاوت در طراحی میتواند به افزایش خلاقیت شما منجر شود.
نوشتن معرفینامه یکی از راهکارهای جذاب و آموزنده است. سعی کنید در چند خط خودتان را معرفی کنید و تمامی اطلاعاتی که ممکن است در این نوشته بگنجانید. سعی کنید مشکلات خود را به طور واضح توضیح دهید. اگر یک پیشنهاد یا انتقاد از طرف مشتری یا مخاطب خود دریافت کردید، به شکلهای مختلف آن را بازنویسی کنید تا درک بهتری نسبت به خود داشته باشید.
بدون شک یکی از راهکارهای افزایش خلاقیت و داشتن تفکر خلاق، استفاده از تکنیک شش کلاه تفکر ادوارد دوبونو (Edward De Bono’s Six Thinking Hats) است که از تکنیک شش کلاه رنگی استفاده میکند. این شش کلاه رنگی هر کدام نماد یک ویژگی و یک خصوصیت است. به عنوان مثال:
اگر شما در یک طرح نیمهکاره گیر کردهاید، اجازه دهید که ذهن شما سرگردان باشد. حالا چه اتفاقی می افتد؟ اتفاقی رخ خواهد داد اگر این دو موقعیت را با هم عوض کنیم؟ اگر همه موارد را تغییر دهم چه؟ پاسخ به این سؤالات به شما کمک میکند که داستانهای جدیدی بسازید و به سراغ شخصیتهای بیشتر بروید. اگر این تصویر در ذهن من اتفاق بیفتد چه مشکلی به وجود میآید. این روش کمی شبیه به سفرهای بدون مقصد است، اما بسیاری از مردم از این روش به پاسخ میرسند و ما هم میتوانیم آن را به عنوان یک راهکار افزایش خلاقیت در نظر بگیریم. برای استفاده از این حربه شما فقط باید از خودتان بپرسید که: چه میشود اگر؟
حتماً مطلب قبلی مارا در مورد چگونه خلاق شویم را مطالعه کردهاید و در مورد تأثیر نقشه ذهن می دانید. این یکی از بهترین راهکارها است و میتوان ادعا کرد که هیچ چیزی به اندازه نقشه ذهن مؤثر نیست، زیرا همیشه و در همه حال تمایل به رشد دارد. بنابراین طبیعی است که به سمت کشف موضوعات جدید برود. البته نقشه ذهن میتواند با تکنیکهای دیگری هم ترکیب شود.
به عنوان مثال اپلیکیشن Mindomo یک برنامه مبتنی بر وب است و برنامه Freemind یک برنامه جایگزین نوشته شده بر مبنای جاوا است که هر دو میتوانند در کنار نقشه ذهن به افزایش خلاقیت شما کمک کنند.
انتقادی باشید
این یک حقیقت انکار ناپذیر است که ما نمیتوانیم هر تفکر خلاقانه داشته باشیم و هم به صورت انتقادی قضاوت کنیم. این دو فرآیند کاملاً با هم متفاوت هستند و به مراحل متفاوتی نیاز دارند. اگر شما خلاقیت را انتخاب میکنید باید همه چیز را بنویسید و مهم نیست که چقدر از خودتان در این مورد مایه میگذارید. همه این ایدهها را با هم مقایسه کنید و طبیعتاً در بین آنها ایدههای بد و تصمیمات بد هم وجود دارد.
انتقاد به مراحل بعد مانند فرآیند طراحی و پیاده سازی تعلق دارد، زیرا شما ایدهها و مفاهیم را با استفاده از خلاقیت شروع میکنید و در مرحله پیاده سازی با تفکر انتقادی آنها را بررسی میکنید.
یکی از راهکارهایی که شما برای انجام پروژههای مختلف میتوانید از آن استفاده کنید، پیاده سازی چکلیست اسبورن (Osborn’s Checklist) است که غالب جدیدی از طراحی یک فرآیند به شما میدهد.
ارتباط یکی از راهکارهای مهم در افزایش خلاقیت است. برای درک این موضوع یک کلمه تصادفی را از یک فرهنگ لغت جدید، یک مجله، یک وب سایت یا هر جای دیگر انتخاب کنید و سعی کنید که بین این کلمه و مشکل خود یک اتصال و ارتباط پیدا کنید. این ارتباط بین نقشه ذهن شما و طرح بندی ترکیبی برای اجرای پروژه کمک میکند.
به عنوان جمعبندی این مطلب به خاطر داشته باشید که افزایش خلاقیت چندان هم سخت نیست، بلکه شما باید ذهن خود را درگیر و روشهای جدید و سبکهای جدید کنید و سعی کنید که به شکلهای مختلف به دنبال پاسخ برای مشکل خود باشید. این موضوع کمک میکند که متفاوت باشید، متفاوت فکر کنید و متفاوت به نتیجه برسید. خوشحال میشویم که نظرات و پیشنهادات شما را در قسمت پایین این مطلب ببینیم.